ارزیابی ریسک خودسوزی زغال سنگ در انباشت گاه زغال به روش تحلیل درخت خطای فازی

خودسوزی یا اکسیداسیون مستقیم زغال­سنگ یکی از مشکلات مهم در معادن زغال­سنگ است. پدیده خودسوزی زغال­سنگ یک خطر جدی با نتایج زیان­بار اقتصادی، پیامدهای نامطلوب زیست محیطی و خسارت­­ها و مشکلات ناخواسته در زمینه سلامتی است. برای جلوگیری از این نتایج، فرآیندهایی که منجر به وقوع این پدیده می­شوند باید درک و سپس اقدامات لازم برای جلوگیری از آن به­عمل آید. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی ریسک خودسوزی با استفاده از روش تحلیل درخت خطا در محیط فازی در معادن زغال­سنگ است. در این تحقیق ابتدا عوامل مؤثر در خودسوزی زغال­سنگ شناسایی شده­اند. سپس با استفاده از روش تحلیل درخت خطا (FTA) به ریشه­یابی خطر خودسوزی زغال­سنگ پرداخته شد. به­منظور محاسبه احتمال رویدادهای اساسی و در نهایت رسیدن به نرخ احتمال وقوع رویداد نهایی (خطر خودسوزی زغال­سنگ) و با توجه به این­که رفتار خودسوزی زغال پیچیده بوده و دستیابی به احتمال دقیق رویدادهای اساسی در ساختار درخت خطای این رویداد دشوار و با عدم قطعیت همراه است، برای تخصیص وزن احتمالات به رویدادهای اساسی از منطق و اعداد فازی استفاده شد. مراحل منطق فازی با انتخاب تیمی متشکل از کارشناسان مجموعه معادن شرکت زغال­سنگ البرز شرقی، آغاز و به برآورد نرخ احتمال رویدادهای اساسی ختم شد. سپس مجموعه­های برشی حداقل (MCS) رده­بندی و بحرانی­ترین آن‌ها نیز مشخص شدند. نتایج نشان داد که احتمال وقوع خطر خودسوزی زغال­سنگ در انباشت­گاه­های زغالی موجود در سطح زمین درمجموعه معادن زغال­سنگ البرز شرقی (طزره)،  13 درصد است. هم­چنین با توجه به تعیین مجموعه­های برشی حداقل بحرانی، روش­های کنترلی به­منظور کاهش تأثیرات منفی و جلوگیری از وقوع صدمات و خسارات جانی و مالی پیشنهاد و ارائه شد.